Soopshtenie mk web 1x1 mobile version-1

ДПТУ „Бучим“ ДООЕЛ Радовиш ги демантира наводите произнесени на ТВ Кобра на 13.02.2025г.,

Радовиш, 17 февруари 2025 – Во врска со објавениот прилог на ТРД ТВ Кобра, со наслов „Синдикална организација Бучим ги демантираме објавите за потпишување на колективен договор, за истиот не ни бевме известени“, ДПТУ „Бучим“ ДООЕЛ Радовиш категорично ги демантира наводите за непотпишување на колективен договор и неизвестување, кои претставуваат дезинформација.

Во интерес на вистината, ДПТУ „Бучим“ ДООЕЛ Радовиш има должност правилно да ја информира јавноста. Општиот колективен договор е потпишан помеѓу рудниците Бучим и Боров Дол и Синдикатот на индустрија, енергетика и рударство на Македонија (СИЕР) при Сојузот на синдикати на Македонија (ССМ). Овој чин претставува историски момент, особено за рудникот Бучим, каде што по 20 години од неговото рестартирање во 2005 година, за првпат е покрената иницијативна за склучување на  колективен договор на ниво на работодавач. Од друга страна, рудникот Боров Дол, кој започна со работа во 2021 година, успеа да го потпише својот прв колективен договор по само четири години од отпочнувањето со работа.

Во ДПТУ „Бучим“ ДООЕЛ постојат две регистрирани синдикални организации:

  1. Синдикална организација Бучим – дел од Синдикатот на хемија, неметали и метали на Република Македонија (СХНМ на РМ) при ССМ
  2. Синдикална организација при Бучим – дел од Синдикатот на индустрија, енергетика и рударство на Македонија (СИЕР) при ССМ.

Иницијативата за потпишување на Колективен договор произлегува од синдикатите, при што Синдикалната организација при Бучим, како дел од СИЕР при ССМ, поднесе иницијатива за негово склучување. Од друга страна, Синдикалната организација Бучим, која е дел од Синдикатот на хемија, неметали и метали на Република Македонија при ССМ, не пројави иницијатива за потпишување на Колективен договор на ниво на работодавач. Соодветно на тоа, договорот беше потпишан со синдикалните организации при СИЕР кои ја покренаа иницијативата.

На потпишувањето на Колективниот договор присуствуваа Претседателите на синдикалните организации при Бучим и Боров Дол, Претседателот на СИЕР Игор Ѓерасов, како и Претседателот на ССМ, Слободан Трендафилов.

Во однос на комуникацијата со синдикатите, ДПТУ „Бучим“ ДООЕЛ Радовиш секогаш обезбедува отворен канал за дијалог, без какви било пречки во комуникацијата.

Сите информации кои ги даваме се точни и проверени, со цел да се осигури правилно информирање на јавноста. Согласно Законот за медиуми и Кодексот на новинарска етика, медиумите се должни да побараат мислење или став и од другата страна пред објавување на информации од јавен интерес.

ДПТУ „Бучим“ ДООЕЛ Радовиш ја повикува ТВ Кобра да ја коригира објавената дезинформација и да ја информира јавноста врз основа на факти.

Нашата служба за односи со јавноста не е воопшто контактирана, ниту телефонски, ниту на официјалната е-меил адреса на која може секој да не контактира. Со објавувањето на вакви неточни и информации се креира лажна слика за Друштвото. Ве замолуваме во иднина да ги контактирате официјалните лица кои Ви стојат на располагање. 

WhatsApp Image 2025-02-12 at 09.03.01

Потпишан Колективен договор за унапредување на правата на вработените во рудниците Бучим и Боров Дол

Радовиш, 11 февруари 2025 година – По неколку месечни преговори, рудниците Бучим и Боров Дол потпишаа Колективен договор за остварување на правата и положбата на вработените, со што се постигна значаен чекор во заштитата и унапредувањето на работничките права.

Овој договор, потпишан помеѓу рудниците Бучим и Боров Дол и Синдикатот на индустрија, енергетика и рударство на Македонија (СИЕР) при ССМ,  претставува историски момент, особено за рудникот Бучим, каде што по 20 години од неговото рестартирање во 2005 година, за првпат е склучен колективен договор на ниво на работодавач. Од друга страна, рудникот Боров Дол, кој започна со работа во 2021 година, успеа да го потпише својот прв колективен договор по само четири години од отпочнувањето со работа.

Со овој договор, се унапредуваат правата на вработените, се гарантира подобрување на условите за работа, зголемена заштита и безбедност, како и подобрување на материјалните права на сите вработени.

Управителот на рудниците Бучим и Боров Дол, Александр Раков, изјави:“Новото раководство вложи огромни напори за да се оствари нешто што досега беше недостижно за рудникот Бучим. Ова е клучен момент за сите вработени, затоа што со овој договор обезбедуваме подобри услови за работа и дополнителни права што ќе ја зголемат сигурноста и стабилноста на секој наш вработен.”

Заменик управителот на Бучим и Боров Дол, Ивица Карапетров, додаде: “Нашата цел е да изградиме одржлив и фер однос со сите наши вработени. Потпишувањето на овој договор е потврда на нашата заложба за унапредување на работничките права и создавање стабилна и безбедна работна средина.”

Со ова, рударската индустрија во Македонија добива значаен исчекор во заштитата и унапредувањето на правата на вработените, а рудниците Бучим и Боров Дол продолжуваат да ја потврдуваат својата одговорност и посветеност кон своите вработени.

Screenshot 2025-01-14 at 13.14.04

Хуманитарна донација за божиќните празници

Во пресрет на божиќните празници, рудниците Бучим и Боров Дол, во соработка со Црвениот Крст и Општина Радовиш, организираа хуманитарна акција за поддршка на локалната заедница. Прехранбени пакети со основни продукти беа донирани на 100 семејства во социјален ризик.

Преку оваа иницијатива, обезбедени се потребните прехранбени производи за најранливите категории граѓани. Со логистичка поддршка од Општина Радовиш и Црвениот Крст, прехранбените пакети се дистрибуирани до семејствата во Радовиш и Конче и околните населени места, со посебно внимание на оние кои се најпогодени од социјалните и економските предизвици.

„Божиќните празници се време за солидарност, хуманост и заедништво. Со оваа акција сакаме да покажеме дека секој може да даде свој придонес за подобрување на животот на другите и  дека заедно можеме да создадеме подобро општество “ изјави Кристина Крстева, Заменик управител за одржлив развој на рудниците Бучим и Боров Дол.

Општина Радовиш ја истакна важноста на ваквите акции, кои играат клучна улога во подобрувањето на квалитетот на живот на локалното население. Од своја страна, Црвениот Крст, како долгогодишен партнер во хуманитарните активности на рудниците Бучим и Боров Дол, се погрижи донацијата да биде распределена ефикасно и транспарентно до оние на кои им е најпотребна.

Преку оваа иницијатива, уште еднаш ја нагласивме важноста на соработката меѓу приватниот сектор, локалната самоуправа и граѓанските организации. Оваа синергија покажува дека заедно можеме да направиме значајна разлика и да донесеме надеж, радост и поддршка во животите на оние на кои им е најпотребна.

WhatsApp Image 2025-01-04 at 20.42.17

Бучим и Боров Дол: Новогодишни пакетчиња за радост и насмевки на најмалите во заедницата

Во духот на празничната магија и хуманоста, рудниците Бучим и Боров Дол повторно покажаа дека се одговорни партнери на локалната заедница, донирајќи над 1000 новогодишни пакетчиња.

Подароците беа наменети за сите деца на вработените до 10 години, децата од предучилишна возраст во градинките во Радовиш и Конче, најмалите спортисти од зедниците, како и децата од социјално ранливи категории преку соработка со Црвениот крст. Дополнително, радоста ја почувствуваа и најмалите жители на општините Радовиш и Конче кои учествуваа во манифестацијата „Снежниот град“ во Радовиш. Посебен момент беше кога рударите лично ги доделуваа пакетчињата, создавајќи незаборавно искуство за децата.

Како дел од празничните активности, соодветени поклони беа доделени и на лицата со интелектуална попреченост во дневниот центар „Порака“, дополнувајќи ја празничната атмосфера со топлина и внимание за сите.

Изјава од Ивица Карапетров, Заменик управител на Бучим и Боров Дол: „Празниците се време за споделување радост и поддршка, а за нас, грижата за заедницата е приоритет. Со овие новогодишни пакетчиња сакаме да ги израдуваме најмладите и оние на кои им е потребна нашата помош. Продолжуваме да вложуваме во хумани иницијативи кои создаваат позитивни промени“.

Рудниците продолжуваат со својата мисија да бидат двигатели на позитивни промени и да го слават духот на заедништвото преку активности кои носат радост, насмевки и хуманост.

WhatsApp Image 2024-12-25 at 05.50.09

„Дружба со Дедо Мраз“ – Градење традиции преку семејни вредности и одговорно работење

На 21 декември 2024 година, рудниците Бучим и Боров Дол го одржаa настанот „Дружба со Дедо Мраз“, кој ги обедини вработените и нивните семејства во празничен и инспиративен амбиент. Настанот, кој вклучи интерактивни активности за децата, креативни работилници и новогодишни подароци, претставуваше пример за тоа како корпоративната општествена одговорност може да биде дел од секојдневното работење создавајќи незаборавни моменти за сите присутни.

„Дружба со Дедо Мраз“ покажа како компаниите кои ги вреднуваат своите луѓе, создаваат традиции кои ги рефлектираат заедничките вредности за инклузивност и одржливост. Активната улога на вработените во организацијата на настанот дополнително ја потврди посветеноста на рудниците кон ЕСГ принципите.  

Во духот на одржливото и општествено одговорно работење, компаниите покажаа како семејните вредности можат да се интегрираат во корпоративната култура. Ова е само почеток на нови традиции кои ќе ја одразуваат нашата визија за заедништво и одржливост,“ истакна Александр Раков, управител на Бучим и Боров Дол.

Дружба со Дедо Мраз“ беше повеќе од празничен собир – тој беше пример за тоа како една компанија може да создаде долготрајно позитивно влијание врз своите вработени и заедницата. Активната вклученост на вработените во организацијата на настанот покажа како практиките на корпоративна одговорност и инклузивност ги зајакнуваат меѓучовечките односи и довербата внатре во компаниите” – додаде Кристина Крстева, заменик управител за одржлив развој

Преку вакви иницијативи, Бучим и Боров Дол остануваат посветени на создавање позитивно опкружување за своите вработени и нивните семејства, истовремено поставувајќи нови стандарди за корпоративна одговорност во регионот. 

WhatsApp Image 2024-12-12 at 22.26.23 (1)

Бучим и Боров Дол учесници на The Economist MeetUp – The World Ahead 2025

На 11 декември 2024 година, во хотелот Holiday Inn во Скопје, се одржа второто издание на конференцијата „The Economist MeetUp – The World Ahead 2025“. Бучим и Боров Дол ја истакнаа својата посветеност кон одржлив развој и корпоративна општествена одговорност, учествувајќи на панелот „Одговорност за иднината: Вложување во луѓето и локалните заедници“.

Панелот, модериран од Катерина Јордановска Манева, менаџер за маркетинг и односи со јавноста во Кроација Осигурување, го нагласи значењето на човечкиот капитал и локалните заедници како основа за одржлив раст. Говорниците д-р Катерина Бошевска, извршна директорка на Еос Матрих, Кристина Крстева, заменик управител за одржлив развој на Бучим – Боров Дол, и Жана Базби, психолог и бизнис консултант од Лондон, дискутираа за стратегии за корпоративна општествена одговорност, како и за улогата на образованието, обуките и поддршката на локалните иницијативи во создавањето инклузивно и просперитетно општество. Дискусијата покажа дека некои компании во Македонија веќе применуваат сериозни стратегии за инвестирање во заедницата и достигнување на глобалните ЕСГ стандарди, но се уште социјалниот аспект е занемарен, особено во делот на благосостојба и грижа за ментално здравје за вработените.

Изјава од Кристина Крстева, заменик управител за одржлив развој на Бучим – Боров Дол „Компаниите преку вложувањето во заедниците придонесуваат за развој на општеството и ја покажуваат својата општествена одговорност. Тие обезбедуваат раст и таму каде што можностите се ограничени.Со основањето на една компанија, се отвораат нови работни места, што е првиот видлив позитивен ефект. Но, она што често останува незабележано е влијанието врз развојот. Купувањето од локалното население ги поттикнува малите и микро компании да се развиваат. Технолошкиот напредок создава нова побарувачка, што им овозможува на локалните бизниси да станат независни и самостојни. Инвестициите го поддржуваат овој круг на одржлив развој, каде што секој сегмент од економијата придонесува за напредокот на другите.„Бучим-Боров Дол“ е одличен пример за примена на ЕСГ принципите, особено во вложувањето во едукацијата на своите вработени. Преку успешно комбинирање на традиционалното и современото, компанијата покажува како одговорното работење и одржливоста можат да станат дел од корпоративната култура.“

„The Economist MeetUp – The World Ahead 2025“ е настан што обедини лидери и визионери за споделување идеи и стратегии за иднината. Како учесници, Бучим и Боров Дол уште еднаш ја потврдија својата улога како двигатели на позитивни промени и долгорочен просперитет.

 Набавка на стоки/услуга – масла и масти

ДПТУ Бучим ДООЕЛ и ДПТУ Бучим ДООЕЛ од Радовиш имаат потреба за набавка на стоки/услуга – масла и масти

Компаниите што сакаат да учествуват на овој тендер, треба да достават официјални понуди на е-адреса tender@borovdol.mk за да биде направен избор на најповолна понуда.

Сите заинтересирани страни што ќе достават понуда, треба да бидат запознаени со следните услови и критериуми укажани во прилогот.

Краен рок  за доставување на понуда 30.12.2024г.

СКЛУЧУВАЊЕ НА ДОГОВОР ЗА НАБАВКА НА СТОКИ/УСЛУГИ – ТОНЕРИ

ДПТУ Бучим ДООЕЛ и ДПТУ Боров Дол ДООЕЛ од Радовиш има потреба за набавка на стоки/услуга – тонери

Компаниите што сакаат да учествуват на овој тендер, треба да достават официјални понуди на е-адреса tender@borovdol.mk за да биде направен избор на најповолна понуда.

Сите заинтересирани страни што ќе достават понуда, треба да бидат запознаени со условите и критериуми укажани во прилогот

Краен рок  за доставување на понуда 30.12.2024 г.

WhatsApp Image 2024-12-09 at 19.17.17

Movember со Бучим и Боров Дол: Посветени на свеста за здравјето

Во рамките на глобалната иницијатива Movember, чија цел е подигање на свеста за машкото здравје, рудниците Бучим и Боров Дол организираа едукативно предавање за своите вработени, на тема машко здравје. Настанот беше одржан од страна на медицински лица кои ја истакнаа важноста на раната превенција, редовните здравствени прегледи, како и за важноста на здравите животни навики.

„Здравјето на нашите вработени не е само предуслов за успешна работа, туку е и основа за одржлива иднина. Како компании кои се грижат за своите вработени, Movember активноста ни овозможува да го подигнеме нивото на свесност за машкото здравје и да поттикнеме превентивни активности. Со овие активности обезбедуваме поддршка и ја зајакнуваме грижата за нашите вработени, што претставува наша посветеност и обврска“истакна Александр Раков, управител на рудниците Бучим и Боров Дол.

Настанот привлече голем интерес кај вработените, со активна дискусија и можност за индивидуални консултации со медицински професионалци. Рудниците Бучим и Боров Дол се посветени на континуирана едукација и активности за унапредување на здравјето на своите вработени, преку редовни здравствени прегледи, внатрешни програми за поддршка и иницијативи кои поттикнуваат здрав животен стил.

„Здравјето на нашите вработени е основа за одржливата иднина на нашите компании и заедницата во која работиме. Movember е само една од многуте активности што ги реализираме во рамките на нашите општествено одговорни практики,“ додаде заменик управителот за одржлив развој, Кристина Крстева

Оваа иницијатива е дел од пошироката стратегија за корпоративна општествена одговорност, преку која рудниците Бучим и Боров Дол продолжуваат да придонесуваат за создавање позитивни промени во општеството.

WhatsApp Image 2024-12-12 at 21.31.57

Ивица Карапетров, заменик управител на рудниците Бучим и Боров Дол: Усогласувањето со ЕСГ стандардите е наша стратешка определба за современ развој и напредок

Во пресрет на овогодишнениот The Economist MeetUp – Светот во 2005 и учеството на Бучим ДООЕЛ на оваа важна конференција за деловниот свет , разговараме со Ивица Карапетров, заменик управител на рудниците Бучим и Боров Дол, кој ни открива како овие рудници го обликуваат рударскиот сектор во Македонија. Со долгогодишно искуство и посветеност на одржливоста и иновациите, компанијата е движечка сила во економскиот развој на регионот. Разговараме за предизвиците и достигнувањата во 2024 година, клучните проекти и иницијативи, како и визијата за иднината на рударството во Македонија. Карапетров го споделува проектите што го обликуваат идниот правец на компанијата и ги открива  плановите за одржливо рударство кое ќе одговори на глобалните стандарди и очекувања.

Како би ја опишале 2024 година во контекст на постигнувањата и предизвиците со кои се соочивте како компанија?
Карапетров: 2024 година беше период на значајни промени и развој за рудникот Бучим. Успеавме да ја одржиме стабилноста на производствените процеси, при што особено внимание посветивме на одржливоста и усогласувањето со најновите меѓународни стандарди. Иако се соочивме со предизвици, како што се волатилноста на цените на металите на светските берзи, зголемените оперативни трошоци и потребата за замена на застарената опрема и традиционалните начини на работење, нашата стратегија за оптимизација на процесите и одржливо управување со ресурсите ни овозможи не само да го зачуваме позитивниот економски ефект, туку и да започнеме иницијативи за модернизација на технологијата и процесите. Оваа година беше значаен чекор кон усогласување со глобалните трендови и поставување на стабилни темели за идниот развој на компанијата.

Кој проект или иницијатива би ја истакнале како најзначајна за 2024 година и какво е нејзиното значење за идниот развој на компанијата?

Карапетров: 2024 година ја одбележаа неколку значајни проекти кои се клучни за идниот развој на рудникот Бучим . Еден од клучните проекти е дефинирање и отпочнување на проектните работи за изградба на новата производствена единица за преработка на руда – флотацијата. Оваа капитална инвестиција, вредна над 10 милиони евра, е значаен чекор кон модернизација на нашите производствени процеси. Новата флотациска фабрика, која користи најсовремени технологии, ќе ни овозможи оптимизирано искористување на рудата и усогласување со највисоките стандарди за одржлив развој. Очекуваме изградбата и отпочнување со пробната работана фабриката во текот на следната година, што ќе биде клучен момент за идниот раст на компанијата.

Во 2024 година отпочнато е со раскривка на ново рудно тело во рудникот Бучим – Северо-Исток, кое се планира да се заврши во 2025 година и ќе придонесе за обновување на рударските работи за експлоатација на минерални суровини во Бучим, кои беа запрени во 2021 година.

Исто така, како многу важен проект  треба да се потенцира  отпочнување на геолошките истражување на нови рудни резерви во самиот рудник Бучим.  Доколку  се потврдат истражувањата, тоа би можело да го зголеми животниот век на рудникот Бучим.

Паралелено работиме и на  реализација на неколку  проекти кои се насочени кон подобрување на животната средина и унапредување на производствените процеси. Овие иницијативи вклучуваат контрола и намалување на прашината, оптимизација на управувањето со хидројаловиштето преку изградба на ефикасни пулповоди за транспорт на флотациската јаловина, како и набавка на софистицирана филтер-преса за подобрување на квалитетот на конечниот производ – бакарниот концентрат. Ваквите решенија ја намалуваат еколошката трага на компанијата и овозможуваат повисоко ниво на ефикасност и усогласеност со ЕСГпринципите (еколошко, општествено и корпоративно управување).

Овие проекти не само што ја истакнуваат нашата заложба за иновации и одржливи практики, туку ја потврдуваат нашата стратегиска визија – да го трансформираме Бучим во пример за современо, одговорно рударство, способно да одговори на глобалните стандарди и предизвиците на иднината.

Кои трендови и предизвици сметате дека ќе имаат најголемо влијание врз рударската индустрија во 2025 година?


Карапетров: 2025 година ќе биде годинанатрансформација на рударската индустрија, со доминантни трендови насочени кон технолошки иновации и засилена еколошка одговорност. Современиот рударски сектор се наоѓа пред значајни предизвици кои бараат суштински промени и интеграција на иновативни пристапи.  Ова подразбира примена на најсовремени практики кои се фокусираат на максимално искористување на корисните компоненти од рудата, безбедно одлагање и управување со отпадот од преработката на руда, како и унапредена еколошка одржливост. Дополнително, одговорното управување со исцрпените копови преку комплетна рекултивација станува основен принцип на индустријата. 

Очекуваме значителен напредок во примената на дигитални технологии за оптимизација на производствените процеси и нивно управување, како и зголемена интеграција на обновливи извори на енергија, што ќе игра клучна улога во намалувањето на јаглеродниот отпечаток. Компаниите ќе мораат да ги спроведат ЕСГ стандардите за одржливо инвестирање,  што преставува императив на модерното рударство во светски рамки.  За Бучим и Боров Дол, усогласувањето со овие стандарди, кои ги опфаќаат одговорното еколошко, општествено и корпоративно управување, не е само обврска, туку и стратешка можност за современ развој и напредок. 

Од друга страна, индустријата ќе се соочи со сериозни предизвици, вклучувајќи геополитичка нестабилност во светот, особено во Европа, што ќе доведе до флуктуации на светските пазари на метали, како и зголемени барања за усогласување со построги еколошки и регулаторни стандарди. Овие предизвици ќе наложат значителни инвестиции во истражување, напредни технологии и постојан развој на човечкиот капитал. Нашиот пристап останува проактивен, со цел не само да ги надминеме овие предизвици, туку и да создаваме вредности кои ќе ги задоволат потребите на сегашните генерации, обезбедувајќи одржливо и одговорно искористување на природните ресурси, притоа зачувувајќи ги можностите и потенцијалите за идните генерации.

Кои се клучните стратешки приоритети на Бучим и Боров Дол за 2025 година?


Карапетров: Во 2025 година, нашата стратешка визија ќе биде насочена кон суштинскипромени и модернизација. Примената на најдобрите достапни техники и практики ќе ни овозможи да ги унапредиме производствените процеси, да го намалиме еколошката отпечаток и да ги усогласиме сите аспекти на нашето работење со највисоките меѓународни стандарди за одржливост.

Главниот фокус ќе биде изградбата и отпочнување на работата на новата фабрика за преработка на руда, што ќе овозможи зголемена ефикасност во производството, автоматизација на процесите и усогласување со највисоките индустриски стандарди. Паралелно, значителни средства ќе бидат инвестирани водеталните геолошките истражување во Бучим и Боров дол за откривање на нови рудни резерви во склоп на концесиите. Дополнително ќе бидат направени инвестиции во замена на опремата на Бучим со нова, технолошки усовршена опрема. Во делот на управување со производните процеси, се планира отпочнување на работа на центарот за следење на производствените процеси, каде што од една точка ќе може да се следи и да се реагира во секоја од фазите на производство.

Свесни за клучната улога на човечкиот капитал, ќе продолжиме со организирање на обуки, стипендии и програми за зголемување на квалификациите на нашите вработени, со што ќе ја зајакнеме конкурентноста и иновативниот капацитет на компанијата. Покрај тоа, остануваме посветени на поддршката на локалната заедница преку спроведување на инфраструктурни и образовни иницијативи кои долгорочно ќе придонесат за општествено-економскиот напредок на регионот.

Особен акцент ќе биде ставен на развој на студија за одлагање и управување  со отпадот од преработката на руда која се планира да се изработи во соработка со Универзитетот „Гоце Делчев“ и реномирани меѓународни партнери. Со овој проект ќе се овозможи продолжување на животот на работата на флотациската фабрика во Бучим, а воедно ќе придонесе кон намалување на влијанието врз животната средина  средина кое се поврзува со хидројаловиштата. Проектот претставува иновативен и одржлив пристап кој ги заменува застарените методи за одлагање на флотациска јаловина со напредни, еколошки прифатливи решенија.

Со јасно дефинирана визија за иднината, нашата цел е да ги поставиме Бучим и Боров Дол како пример за современо и одговорно рударство, кое ги надминува традиционалните пристапи и поставува нови стандарди во индустријата. Преку примена на иновации и одговорно управување со ресурсите, веруваме дека можеме да го трансформираме рударскиот сектор во еден одржлив и прогресивен модел кој одговара на предизвиците на модерното време.

07.12.2024г.

https://faktor.mk/ivica-karapetrov-zamenik-upravitel-na-rudnicite-buchim-i-borov-dol-usoglasuvanjeto-so-esg-standardite-e-nasha-strateshka-opredelba-za-sovremen-razvoj-i-napredok-